Anartri, motor konuşma sisteminin ileri düzeyde bozulduğu durumlarda ortaya çıkan, konuşmanın tamamen kaybolması ile karakterize ciddi bir motor konuşma bozukluğudur. Bu bozuklukta birey bilişsel olarak konuşmayı planlayabilir, hatta zihninden düzgün cümleler kurabilir; ancak bu planı uygulayacak kas hareketlerini gerçekleştiremez. Yani bireyin dili sağlamdır, ama bu dili sese dönüştürecek motor becerisi yoktur.
Anartri genellikle beyin sapı lezyonları, ileri evre ALS, ileri travmatik beyin hasarı veya yoğun inme sonrası gibi durumlarda görülür. Ses telleri, dudaklar, dil ve yumuşak damak gibi konuşma için gerekli kasların çalışmaması ya da koordinasyonunun tamamen kaybolmasıyla ortaya çıkar. Birey, konuşma niyeti taşımasına rağmen, dış dünyaya sesli bir iletişim aktaramaz.
Bu durum yalnızca konuşma becerisini değil, bireyin özgüvenini, sosyal katılımını ve temel iletişim hakkını da etkiler. Konuşamamak, bireyde yoğun duygusal stres, içe kapanma ve çevreyle kopma gibi ikincil sorunlara yol açabilir.
Dil ve Konuşma Terapistinin Rolü:
Anartri vakalarında klasik konuşma terapisi yöntemleri yerine Alternatif ve Destekleyici İletişim (ADİY) sistemleri devreye girer. Gözle kontrol edilen iletişim panoları, sembol kartları, tablet uygulamaları, bilgisayarla konuşma destek sistemleri gibi araçlarla bireyin yeniden iletişim kurması sağlanır. Terapi süreci, bireyin kalan motor becerilerine ve bilişsel kapasitesine göre özelleştirilir. Aile eğitimi de bu sürecin ayrılmaz parçasıdır.
